Nacionalni park Plitvička jezera

 

ENG

With its exceptional natural beauty, this area has always attracted nature lovers, and already on 8 April 1949, it was proclaimed Croatia’s first national park. The process of tufa formation, which results in the building of the tufa, or travertine, barriers and resulted in the creation of the lakes, is the outstanding universal value, for which the Plitvice Lakes were internationally recognised on 26 October 1979 with their inscription onto the UNESCO World Heritage List.

 

HR

U Gorskoj Hrvatskoj, između planinskog lanca Male Kapele na zapadu i sjeverozapadu te Ličke Plješivice na jugoistoku, smjestio se Nacionalni park Plitvička jezera. Najstarije i najveće zaštićeno područje u Republici Hrvatskoj najpoznatije je po kaskadno formiranom sustavu jezera nastalom biodinamičkim procesom rasta sedrenih barijera, koje su stvorile jedinstveni vodni sustav povezan nizom slapova. 

Kao „predjel naročite prirodne ljepote“ Plitvička jezera proglašena su 8. travnja 1949. godine prvim nacionalnim parkom u Hrvatskoj. Da vrijednosti Parka nadilaze nacionalne okvire potvrđeno je 1979. godine, kada je Nacionalni park Plitvička jezera upisan na Popis svjetske baštine UNESCO-a zbog svoje jedinstvene univerzalne vrijednosti. Prirodni kriteriji prema kojima je Park upisan govore o superlativu prirodnih pojava odnosno području iznimnih prirodnih ljepota te izvanrednom primjeru trajnih ekoloških, bioloških i geoloških procesa kakav predstavlja kontinuirani proces nastanka sedre.

Godine 1997. područje Nacionalnog parka prošireno je radi zaštite slivnog područja i od tada zauzima površinu od 29.630 ha.

Vodene površine Parka zauzimaju oko 1 % od ukupne površine. Ostatak Parka čine dominantno šumska područja (81 %), travnjačke površine (oko 15 %) te oko 3 % površine značajnije izmijenjene antropogenim djelovanjem (naselja, okučnice i sl.). 

Jezerski sustav dijeli se na Gornja i Donja jezera. Gornja jezera, kojih ima 12, su prostorno i volumenski dominantna, formirana na dolomitima, prostranija i razvedenija te blažih obala u odnosu na Donja jezera koja su formirana u uskom vapnenačkom kanjonu, strmih obala. Površinom najveće i najdublje je jezero Kozjak (83 ha, 48 m), dok je drugo po veličini Prošćansko jezero (68 ha, 37 m). Najznačajniji stalni krški izvori koji formiraju površinske tokove i opskrbljuju vodom Plitvička jezera su Crna Rijeka, Bijela Rijeka i potok Plitvica. Vodotok Plitvica spaja se s vodom iz jezerskog sustava preko Velikog slapa, visokog više od 78 metara, jednog od najatraktivnijih mjesta u Parku. U podnožju izlazne barijere jezera Novakovića brod (Sastavci) spaja se voda iz jezerskog sustava s vodom potoka Plitvica tvoreći rijeku Koranu.

Na području Parka nalazi se i geomorfološki spomenici prirode (Šupljara, Crna pećina (Vile jezerkinje), Golubnjača) te posebni rezervat šumske vegetacije, Čorkova uvala, sekundarna prašuma gdje je utjecaj čovjeka tek povremeno bio prisutan. Ono što posebno zadivljuje u prašumi su dimenzije koje dostižu stabla jele, smreke i bukve. Bogatstvo biljnih i životinjskih vrsta u Parku svjedoči da su prirodna obilježja prostora ostala dovoljno očuvana.